English ►
Szabolcs Várady (spreek uit: Sábboltsj Wáradi) is geboren in Boedapest op 27 januari 1943. Hij studeerde Hongaars aan de universiteit van Boedapest en werkte daarna als redacteur bij uitgeverij Európa, waar hij nog steeds verantwoordelijk is voor de Angelsaksische literatuur. Sinds 1989 is hij tevens redactielid van het literaire tijdschrift Holmi. In 1981 publiceerde hij de bundel Ha már itt vagy (Nu je hier toch bent) bij uitgeverij Kozmosz en in 1987 Hátha nem úgy van (Misschien is het niet zo) bij Magvető. Ter gelegenheid van zijn zestigste verjaardag verscheen bij uitgeverij Európa zijn verzamelde werk (gedichten, vertalingen, essays, gelegenheidsverzen en humoristische gedichten) onder de titel A rejtett kijárat (De verborgen uitgang). Hij won onder meer de Graves-prijs (1981), Attila József-prijs (1982), Soros-oeuvreprijs (1992 en de Palládium-prijs (2004). Populair bij het Hongaarse publiek zijn Várady’s humoristische verzen waarin hij een virtuoos spel speelt met de taal, evenals zijn liedteksten. Hij vertaalde ook veel Engelstalige literatuur – poëzie, proza en toneel – in het Hongaars.
In zijn ‘serieuze’ poëzie is Várady allesbehalve een veelschrijver, zijn verzamelde werk beslaat minder dan 100 pagina’s. De gedichten lijken in een lang proces van schaven en polijsten tot stand te komen. Hij staat stevig geworteld in de poëtische traditie, in veel gedichten kiest hij voor een vaste vorm en hij maakt veelvuldig gebruik van rijm, waartoe de Hongaarse taal overigens een grote rijkdom aan mogelijkheden biedt. Wie spreekt is een onzekere, eeuwig twijfelende lyrische ik, die in zijn terloopse observaties en reflecties meer vragen dan antwoorden formuleert.
Várady maakt graag gebruik van kleine absurde situaties uit het leven en de poëtische mogelijkheden die de taal biedt, zoals in ‘Stortbak-villanella’. Meer dan eens is de situatie in het gedicht gebaseerd op een droom. De dichter presenteert zichzelf graag als deel van een vriendenkring, waarvan een van de centrale figuren vriend en collega György Petri (1943-2000) is. Ook de zogenaamd ‘serieuze’ gedichten zijn vol (zelf)ironie en ook hier vormen creatieve talige vondsten en onverwachte rijmwoorden een bron van humor.
Szabolcs Várady was te gast op het 39e Poetry International Festival in 2008. Deze tekst werd ter gelegenheid van dat optreden geschreven.
Beknopte bibliografie
Ha már itt vagy, Kosmosz, Budapest, 1981
Hátha nem úgy van, Magvető, Budapest, 1987
A rejtett kijárat, Europá, Budapest, 2003
Links
Szabolcs Váradyon Lyrikline
